برای آن که بتوانید حق خود را به صورت قانونی مطالبه کنید، بایستی خواسته خود را از طریق مراجع قضایی پیگیری کنید. در قانون هدف از تشکیل مراجع قضایی، رسیدگی به شکایات و حق خواهی عموم مردم است و از این طریق می‌توانند خواسته قانونی خود را پیگیری کنند.
پیش از پرداخت به مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظر خواهی باید گفت دادگاه محلی است برای رسیدگی و حل اختلافات مردم که روند رسیدگی به دعاوی و شکایات، مراحل و پروسه خاص خود را دارد. البته تنها دادگاه، محل رسیدگی کردن به اختلافات مردم نیست و مرجع دیگری تحت عنوان شورای حل اختلاف به دعاوی مردم نیز رسیدگی می‌کنند.
طبق قانون آیین دادرسی مدنی، شروع به رسیدگی در دادگاه، مستلزم ارائه دادخواست است. البته دادخواست برای طرح دعاوی حقوقی تقدیم دادگاه می‌شود و زمانی که شکایت خود را در دادگاه مطرح می‌کنید، روند رسیدگی به پرونده و درخواست خواهان آغاز می‌شود.
بعد از طی مراحل دادرسی که عموما چند جلسه به طول می‌انجامد، دادگاه در نهایت اقدام به صدور رای می‌کند. ذکر این نکته ضروری است که رسیدگی به پرونده در حال حاضر در مرحله بدوی است و بدین معنا که طرفین دعوا این حق را دارند که در صورت معترض بودن به رای دادگاه، در این زمینه اعتراض خود را بیان کنند.
در واقع طرح دعوایی که در ابتدا توسط خواهان انجام می‌شود، همان طرح دعوا بدوی است که دادگاه‌های نخستین اقدام به رسیدگی پرونده می‌کنند. تصور کنید که فردی دادخواست طلاق به دادگاه می‌دهد و دادگاه خانواده نیز پرونده را مورد بررسی قرار داده و حکم مقتضی را صادر می‌کند.
چنین مراحل از رسیدگی همان مراحل بدوی است و رای دادگاه قطعی نمی‌باشد. به طور احکامی که دادگاه‌های بدوی صادر می‌کنند، قطعی نیست و جنبه لازم الاجرا ندارد. حال هر یک از طرفین دعوا می‌توانند با روش‌هایی که در قانون عنوان شده است، اعتراض خود را نسبت به حکم دادگاه بیان کنند.
یکی از روش‌هایی که می‌توان نسبت به حکم دادگاه، اعتراض نمود، تجدیدنظر خواهی است. طرف دعوا که حکم دادگاه مورد تایید او نبوده است، اقدام به تجدیدنظر خواهی می‌کند. عموما طرفی که رای به نفع او صادر نشده است، برای تجدیدنظر خواهی اقدام می‌نماید.
رسیدگی به درخواست تجدیدنظر خواهی، در مراجعی که تحت عنوان دادگاه تجدیدنظر خواهی نیز شناخته می‌شود، صورت می‌گیرد. دادگاه تجدیدنظر، مجددا پرونده تشکیل شده و رایی که توسط دادگاه بدوی صادر شده است را بررسی می‌کند.
برای آشنایی با دادگاه تجدیدنظر خواهی و ساختار این مراجع و روند رسیدگی دعوا در مرحله تجدیدنظر خواهی، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
تجدیدنظر خواهی چیست؟
پیش از آن که به بررسی مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظر خواهی بپردازیم، لازم است تا با تجدیدنظر خواهی بیشتر آشنا شویم. همانطور که گفته شد، رسیدگی به هر دعوا حقوقی، ابتدا در دادگاه‌های بدوی انجام می‌شود.
زمانی که دادگاه رای پرونده را صادر می‌کند، ممکن است که طرفین دعوا، رای صادر شده را نپذیرند و در این صورت قانون این حق را به آن‌ها داده است تا به حکم مراجع قضایی اعتراض کنند.
حال یکی از روش‌هایی که در روند دادرسی، امکان اعتراض به احکام دادگاه فراهم شده است، تجدیدنظر خواهی است. تجدیدنظر خواهی، نوعی حق طرفین برای آن که اعتراض خود را در مورد آرای دادگاه‌ها اعلام کنند، می‌باشد.
البته تجدیدنظر خواهی، یک روش اعتراض برای آرای دادگاه‌های بدوی است و در مورد اعتراض به احکام سایر مراجع قضایی، کارایی ندارد. با اراده درخواست تجدیدنظر خواهی، دادگاه تجدیدنظر مجددا رسیدگی به پرونده را در دستور کار خود قرار می‌دهد.
رای دادگاه بدوی، ممکن است که از طرف دادگاه تجدیدنظر نقض شود و یا این که بدون تغییر خاصی مجددا همان رای صادر شود. در واقع می‌توان گفت که تجدیدنظر خواهی، امتیاز ویژه برای طرفین دعوا است که می‌توانند شانس خود را برای عوض شدن حکم دادگاه بدوی، امتحان کنند.
در صورتی که فردی بر اساس حکم دادگاه، محکوم شده باشد، می‌تواند از طریق تجدیدنظر خواهی، مجددا از دادگاه بخواهد که پرونده را مورد بررسی قرار دهد.
در بسیاری از پرونده‌های قضایی، این موضوع پیش آمده است که رای دادگاه بدوی توسط دادگاه تجدیدنظر خواهی، نقض شده و به کل رای جدیدی در این زمینه صادر می‌شود.
تجدیدنظر خواهی می‌تواند باعث شود تا سرنوشت یک دعوا تغییر پیدا کند و در این صورت تجدیدنظر خواه به حق قانونی خود نیز می‌رسد. گاهی اوقات رای صادره از دادگاه بدوی، برخلاف موازین قانونی و شرعی بوده که لازم در این زمینه، تجدیدنظر خواهی صورت گیرد.
درباره دادگاه تجدیدنظر خواهی
در بخش قبل با تجدیدنظر خواهی آشنا شدیم و عنوان شد که یکی از طرق اعتراض به آرای دادگاه‌های بدوی، تجدیدنظر خواهی است. حال با توجه به این که رسیدگی به چنین درخواست‌هایی در دادگاه تجدیدنظر، انجام می‌شود، بایستی درباره این دادگاه‌ها نیز توضیحاتی ارائه شود.
یکی از انواع دادگاه‌ها که به صورت تخصصی به دعاوی حقوقی و کیفری رسیدگی می‌کند، دادگاه تجدیدنظر است. مراجع قضایی بر اساس صلاحیتی که دارند، به چند دسته تقسیم بندی می‌شوند.
دادگاه تجدیدنظر نیز صلاحیت قانونی رسیدگی به درخواست‌های تجدیدنظر را دارد. درخواستی که تحت عنوان تجدیدنظر، ارائه می‌شود، در این دادگاه‌ها مورد رسیدگی قرار می‌گیرند.
بنابراین می‌توان گفت که دادگاه تجدیدنظر، یک مرجع قضایی تخصصی است که رسیدگی به دادخواست‌های تجدیدنظر خواهی را در دستور کار خود قرار می‌دهد. البته همه آرای دادگاه‌های بدوی، قابل تجدیدنظر خواهی نیستند و به طور کلی در قانون آیین دادرسی مدنی، به آرای قابل تجدیدنظر خواهی، اشاره شده است.
لازم به ذکر است که دادگاه تجدیدنظر خواهی، به درخواست‌های تجدیدنظر هم برای دعاوی حقوقی و هم دعاوی کیفری، رسیدگی می‌کنند.
البته مقررات تجدیدنظر خواهی و رسیدگی به آن در دادگاه، متفاوت از یکدیگر بوده و هر کدام دارای شرایطی نیز هستند. تجدیدنظر خواهی در امور حقوقی، تابع قانون آیین دادرسی مدنی و تجدیدنظر خواهی در امور کیفری، تابع قانون آیین دادرسی کیفری است.
مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظر خواهی به چه موضوعاتی رسیدگی می‌کند؟
مشاوره حقوقی پیرامون موضوعات مختلفی ارائه می‌شود که یکی از آن‌ها در ارتباط با دادگاه تجدیدنظر است. حال موضوعاتی که عموما در این دسته از مشاوره حقوقی بیان می‌شود، به شرح زیر است:
- ساختار دادگاه تجدیدنظر
- وظایف دادگاه تجدیدنظر
- نحوه رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر خواهی
- آرای قابل تجدیدنظر
- مهلت قانونی تجدیدنظر خواهی
سوالات و موضوعاتی که در مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظر خواهی با وکیل آنلاین یا حضوری مطرح می‌شود، علاوه بر این که در ارتباط با دادگاه تجدیدنظر است، پیرامون درخواست تجدیدنظر خواهی و مقررات مربوط به آن نیز مطرح می‌شود.
ارائه درخواست تجدیدنظر خواهی به جهت آن که در دادگاه دیگری رسیدگی می‌شود، لازم است تا مراحل دادرسی نیز مجددا انجام شود. به همین منظور، ضروری است که دادخواست تجدیدنظر خواهی نیز تقدیم دادگاه شود.
در ادامه، چند نمونه از موضوعاتی که در مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظر خواهی است، مورد بررسی قرار داده می‌شود. همجنین به بررسی مهلت درخواست تجدیدنظر و سایر موضوعات مربوطه در این زمینه نیز می‌پردازیم.
مشاوره حقوقی ساختار دادگاه تجدیدنظر خواهی
هر دادگاهی، دارای ساختار مشخص است و لازم است تا ساختار دادگاه تجدیدنظر خواهی نیز بررسی شود. دادگاه تجدیدنظر خواهی، در مراکز استان‌ها تشکیل می‌شود و برحسب نیاز و جمعیت استان، باید به تعداد مورد نیاز این دادگاه‌ها وجود داشته باشند.
در واقع امکان در تمامی شهرهای کشور، دادگاه تجدیدنظر خواهی وجود ندارد و این مراجع در مراکز هر استان تشکیل می‌شوند.
ساختار دادگاه تجدیدنظر به این صورت است که یک نفر به عنوان رئیس شعبه بوده و دو نفر نیز مستشار دادگاه هستند. در هر صورت رسمیت یافتن جلسات این دادگاه با حضور دو عضو انجام می‌شود.
بنابراین برای شروع رسیدگی به پرونده لازم است که دو عضو مربوطه در جلسات دادرسی حضور داشته باشند. گفتنی است که رئیس دادکگاه تجدیدنظر خواهی، می‌تواند رئیس شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی نیز باشد.
دادگاه‌های تجدیدنظر، دارای تعداد قابل توجهی شعبه و دفتر است که طبیعتا در شهرهای بزرگ نظیر تهران نیز تعداد شعب این دادگاه به مراتب بیشتر از سایر استان‌ها است. دفاتر دادگاه تجدیدنظر، به امور اداری چون تعیین وقت، بایگانی نمودن پرونده‌ها انجام می‌دهند.
شعب دادگاه نیز رسیدگی به پرونده‌های ارجاع داده شده را رسیدگی می‌کنند. طبیعتا رسیدگی به پرونده شعب دادگاه تجدیدنظر توسط رئیس همان شعبه یا قضات انجام می‌شود.
لازم به ذکر است که بخش اصلی دادگاه تجدیدنظر، همان شعب آن است که مسئولیت سنگینی را بر عهده داشته و پرونده‌های بررسی شده و آرای صادره از دادگاه بدوی را مجددا رسیدگی می‌کنند.
مشاوره حقوقی وظایف دادگاه تجدیدنظر خواهی
بعد از آشنایی با ساختار کلی دادگاه تجدیدنظر خواهی، بایستی بررسی وظایف این دادگاه‌ها را نیز انجام دهیم. البته در جلسات مشاوره حقوقی، به طور مفصل به این موضوع پرداخته می‌شود، اما در حد مورد نیاز وظایف این مراجع قضایی را عنوان می‌کنیم.
برخی از وظایف مهم دادگاه تجدیدنظر خواهی، به شرح زیر است:
- حضور حداقل دو عضو در شعب دادگاه تجدیدنظر خواهی برای رسیدگی به پرونده
- رسیدگی به درخواست تجدیدنظر خواهی جدای از صحیح بودن یا نبودن اعتراض به رای
- تایید نمودن رای حتی در صورت وارد نبودن اعتراض به رای
- بررسی رای دادگاه بدوی
- نقض کردن رای دادگاه بدوی در صورت وجود نواقص و اشتباهاتی در متن رای
- رسیدگی ماهوی به پرونده
وظایف کلی دادگاه تجدیدنظر خواهی، مورد بررسی قرار گرفت و این دادگاه مکلف است که به صورت تخصصی و با ابعاد حقوقی، رسیدگی به پرونده را در دستور کار خود قرار دهد.
اگر اعتراض به رای دادگاه بدوی صورت گرفته و در این صورت پرونده به دادگاه تجدیدنظر خواهی ارجاع داده شود، شعب دادگاه بایستی بدون توجه به این که اعتراض صورت گرفته صحیح است یا صحیح نیست، مجددا رسیدگی به پرونده را در دستور کار خود قرار دهند.
لازم به ذکر است که اگر رای دادگاه بدوی توسط دادگاه تجدیدنظر نقض شد، لازم است تا این دادگاه رسیدگی ماهوی به پرونده را نیز انجام دهد.
مشاوره حقوقی نحوه رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر خواهی
نحوه رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر، از دیگر موضوعاتی است که در مشاوره حقوقی به آن اشاره می‌شود. حال به طور کلی چگونگی رسیدگی به پرونده در مرحله تجدیدنظر، طبق مراتب زیر انجام می‌شود:
نقص رای دادگاه بدوی در مرحله تجدید نظر
در صورتی که رای اعتراض شده از سوی طرفین دعوا، قرار باشد و اعتراض وارد شده نیز صحیح بوده و رای دادگاه نقض شود، به منظور رسیدگی ماهوی به رای، قرار صادر شده به دادگاه صادر کننده فرستاده می‌شود.
در واقع اگر قراری که دادگاه صادر کرده، مورد اعتراض یکی از طرفین دعوا باشد و این اعتراض از طرف دادگاه تجدیدنظر خواهی، وارد و صحیح تشخیص داده شود، دادگاه تجدیدنظر، قرار صادره را نقض نموده و برای رسیدگی به دادگاه صادر کننده ارجاع می‌دهد.
تایید رای دادگاه بدوی در مرحله تجدید نظر
حال ممکن است که رای مورد اعتراض، از طرف دادگاه تجدیدنظر، تایید شده و به طور کلی اعتراض صورت گرفته، وارد دانسته نشود. در این صورت رای حال قرار یا حکم باشد، برای اجرای حکم به دادگاه صالح ارجاع داده خواهد شد.
نقض رای دادگاه بدوی و رسیدگی ماهوی در دادگاه تجدیدنظر خواهی
چنانچه حکم صادره از طرف دادگاه بدوی، از سوی طرفین مورد اعتراض واقع شود و این اعتراض نیز مورد تایید دادگاه تجدیدنظر خواهی باشد، شعبه مربوطه در دادگاه مجددا رسیدگی ماهوی به پرونده را انجام می‌دهد.
در واقع دادگاه تجدیدنظر خواهی در صورت وارد دانستن اعتراض تجدید نظر خواه، مجددا رسیدگی به پرونده را انجام داده و در نهایت حکم جدیدی نیز در این زمینه صادر می‌کند.
مشاوره حقوقی مهلت قانونی ارائه درخواست تجدیدنظر خواهی
اگر قصد اعتراض به آرای دادگاه بدوی و همچنین ارائه درخواست تجدیدنظر خواهی را دارید، بایستی در مهلت تعیین شده در قانون، درخواست خود را ثبت کنید. در صورتی که مهلت در نظر گرفته شده، منقضی شود، دیگر امکان تجدیدنظر خواهی وجود ندارد.
در ماده 336 قانون آیین دادرسی مدنی، به مهلت درخواست تجدیدنظر خواهی اشاره شده است. طبق این ماده، برای درخوایست تجدیدنظر خواهی افراد مقیم ایران، بیست روز ار تاریخ ابلاغ رای است. حال این مهلت زمانی برای افراد مقیم خارج از کشور، دو ماه از تاریخ صدور رای است.
ارائه مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظرخواهی
مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظر خواهی در سامانه مشاوه حقوقی 24 به صورت تخصصی ارائه می‌شود. هرگونه سوالی که پیرامون روند رسیدگی به دعاوی مرحله تجدیدنظر در دادگاه را دارید، می‌توانید از خدمات این سامانه نهایت استفاده را داشته باشید.
مشاوره حقوقی دادگاه تجدیدنظر خواهی به صورت وکیل تلفنی، آنلاین و حضوری قابل ارائه است. ارائه خدمات مشاوره با هزینه مناسب انجام می‌شود که جهت دریافت این خدمات با کارشناسان حقوقی ما در ارتباط باشید.
