ارث همواره جز موضوعات مهم در جامعه ما محسوب می‌شود و این موضوع حتی می‌تواند موجبات اختلاف بین اعضای خانواده گردد.
ارث مسئله‌ای است که با فوت متوفی مطرح شده و اموال و دارایی متوفی بین ورثه او تقسیم می‌شود. البته متوفی برای جلوگیری از بروز اختلاف بین فرزندان، بهتر است که در زمان حیات خود اموال را بین ورثه تقسیم کند.
بسیاری از اختلافات و دعاوی طرح شده در مراجع قضایی پیرامون ارث، ناشی از عدم توافق ورثه در تقسیم سهم الارث است. به مهمین منظور لازم است که پروسه انحصار وراثت انجام شود.
مشاوره حقوقی انحصار وراثت و ارث، روشی است که طی آن تقسیم اموال و دارایی متوفی بین ورثه انجام می‌شود و در این صورت دیگر ورثه به منظور تعیین تکلیف ارث با یکدیگر دچار اختلاف نمی‌شوند.
لازم به ذکر است که اگر متوفی بدهی به اشخاص مختلف داشته باشد، برای انحصار وراثت لازم است که تمامی قروض و بدهی‌های مربوطه پرداخت شود تا بتوان اقدام به تقسبم اموال نمود. مزیت انحصار وراثت، این است که علاوه بر تقسیم ترکه، میزان بدهی متوفی که باید از اموال او تادیه گردد، مشخص می‌شود.
زمانی که کلیه فرآیند انحصار وراثت انجام می‌شود، گواهی تحت عنوان گواهی انحصار وراثت به متقاضیان داده می‌شود تا از طریق آن بتوانند تقسیم ارث را بین خود انجام دهند.
انجام مراحل انحصار وراثت، رویه معمول در کشور ما به منظور تعیین سهم الارث بوده و دیگر ورثه نمی‌توانند ادعایی خلاف واقعیات داشته باشند.
گاهی اوقات بین ورثه در مورد تقسیم ترکه اختلافی مطرح نمی‌شود اما به سبب تسهیل در تعیین تکلیف این موضوع، درخواست تشکیل پرونده در انحصار وراثت داده می‌شود.
لازم به ذکر است که تقسیم سهم الارث بر اساس مقررات مربوط به ارث انجام می‌شود و سهم هریک از ورثه بر اساس آن صورت می‌گیرد. در قانون طبقاتی از ارث تعیین شده است که برای انحصار وراثت نیز ابتدا از طبقات اول بررسی‌ها صورت گرفته و سپس به طبقات بعدی می‌رسد.
گفتنی است که در قانون مواردی نیز برای موانع ارث تعیین شده است که به واسطه آن‌ها، ورثه نمی‌توانند از ارث بهره‌مند شوند.
همچنین تحت شرایطی نیز متوفی می‌تواند در زمان قید حیات، فرزندان خود را نیز از ارث محروم کند. برای آشنایی با این موضوعات و مقررات مربوط به آن در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
بررسی تعاریف ارث و انحصار وراثت
انحصار وراثت و ارث، موضوعی است که در یک راستا قرار داشته اما هر کدام دارای تعاریف و مفاهیم مشخصی نیز است. به همین منظور قصد داریم در این بخش، ارث و انحصار وراثت را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.
ارث
ارث موضوعی است که جدای از اهمیت بالای آن، موضوعی آشنا برای عموم مردم به شمار می‌رود. در طول زندگی، ممکن است که با موضوعات و مسائل مختلفی نیز روبه‌رو شویم اما ارث از دیرباز تا اکنون، همواره دارای اهمیت بوده و چه بسا یکی از دلایل اصلی اختلاف بین افراد نیز به شمار می‌شود.
نه تنها در قانون بلکه در شرع نیز تاکید خاصی به موضوع ارث شده است و در این صورت ارث، حق قانونی و شرعی هر فردی محسوب می‌شود.
حال در مورد این موضوع که ارث چیست، باید گفت که ارث به آن چه که از اموال متوفی به ورثه او می‌رسد، به عنوان ارث شناخته می‌شود. تعاریف مختلفی از ارث بیان شده است اما در نهایت تعریف ذکر شده، کامل و جامع بوده و در برگیرنده مفهوم کلی ارث است.
یکی از تعاریف بیان شده برای ارث، بدین گونه است ارث همان انتقال قهری دارایی متوفی به ورثه است. با توجه به این که بین متوفی و وراث او نوعی رابطه قهری وجود دارد، انتقال اموال و دارایی وی نیز به صورت قهری و تحت عنوان ارث صورت می‌گیرد.
تعریف بیان شده برای ارث (انتقال قهری مال و دارایی متوفی)، در بردارنده مفهوم توارث است. اما تعریف دیگری که برای ارث عموما مطرح می‌شود، این است که اموال و دارایی متوفی پس از فوت او، به ورثه تعلق پیدا می‌کند.
این تعریف نیز بیان کننده مفهوم ترکه است. گفتنی است که تقسیم سهم الارث بین ورثه منوط به پرداخت کلیه دیون و بدهی متوفی است و تا زمانی که قروض او تادیه نشود، امکان تقسیم ارث وجود ندارد.
همانطور که گفته شد، کلیه تعاریفی که برای ارث، ارائه می‌شود، مضمون و مفهوم یکسانی داشته اما ادبیات آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. بنابراین می‌توان گفت که ارث همان اموال متوفی بوده که با فوت او، طبیعتا به افراد ذی نفع می‌رسد و ورثه می‌توانند حق مالکیت در مال متوفی را داشته باشند.
قانونا و شرعا، بازمنده اموال و دارایی متوفی، حق قانونی و شرعی ورثه است و داشتن مالکیت به آن‌ها نیز جز حقوق اصلی هر یک از آن‌ها محسوب می‌شود.
انحصار وراثت
انحصار وراثت نوعی روش قانونی به منظور تعیین تکلیف وضعیت ارث است. در واقع انحصار وراث، روشی است که ورثه از طریق آن می‌توانند اموال متوفی را بین خود تقسیم کنند و از این طریق مشخص می‌شود که سهم هر کدام از آن‌ها چه قدر است.
به طور معمول، انحصار وراثت، زمانی انجام می‌شود که وراث این امکان را ندارند تا اموال متوفی را به روش قانونی تقسیم کنند و به همین منظور لازم است که مراحل مربوط یه انحصار وراثت انجام شود.
واضح است که اگر متوفی قبل از فوت، میزان سهم الارث هر یک از ورثه را نیز مشخص نموده باشد، قاعدتا نیازی به اخذ گواهی انحصار وراثت نیست اما برای آن که تقسیم ارث، جنبه قانونی داشته باشد و در این زمینه برای ورثه نیز مشکل خاضی ایجاد نشود، لازم است که مراحل انحصار وراثت انجام شود.
در طی انجام فرآیند انحصار وراثت، در نهایت مشخص می‌شود که هر یک از ورثه تا چه میزان از اموال متوفی ارث می‌برند و دقیقا سهم الارث آن‌ها نیز مشخص می‌شود.
لازم به ذکر است که تقسیم ارث بر مبنای قوانین و مقررات مربوطه به ارث انجام شده و در این صورت ورثه نمی‌توانند نسبت به سهم خود اعتراضی داشته باشند. انحصار وراثت به خوبی میزان اموال و دارایی متعلق به وراث را مشخص نموده و در این صورت، ورثه از این موضوع اطلاع پیدا می‌کنند که هر کدام چه سهمی از اموال مورث خواهند داشت.
علی الاصول تعیین سهم الارث از طریق انحصار وراثت، لازم و ضروری است و این روش، باعث می‌شود تا ورثه بتوانند به راحتی و بدون مشکل خاصی نیز سهم خود را از اموال و دارایی متوفی مشخص کنند.
انحصار وراثت به طور کلی با هدف مشخص شدن میزان اموال و دارایی متوفی که به ورثه می‌رسد و مهم تر از همه، تعیین سهم الارث هر یک از ورثه صورت می‌گیرد.
پروسه نسبتا طولانی برای انحصار وراثت تعیین شده است و قاعدتا تا زمانی که گواهی مربوطه صادر شود، مدت زمان چند ماهه به طول می‌انجامد. حال با انجام فرآیند انحصار وراثت، نهایتا مرجع قضایی است که اقدام به صادر نمودن گواهی انحصار وراثت می‌نماید.
امکان تحقق ارث برای موت فرضی وجود دارد؟
در بخش قبل با مفهوم کلی از ارث آشنا شدیم، حال در این زمینه ممکن است سوالی درباره این که آیا امکان تحقق ارث برای موت فرضی وجود دارد، مطرح می‌شود. قاعدتا موضوع ارث عموما زمانی به میان می‌آید که متوفی فوت نموده باشد.
البته متوفی می‌تواند در زمان زنده بودن نیز وضعیت تقسیم اموال خود بین فرزندان را نیز مشخص نماید. در واقع این فرضیه وجود دارد که برای تحقق ارث، حتما باید موت حقیقی صورت گرفته باشد یا این که برای موت فرضی نیز امکان تحقق وجود دارد؟
برای پاسخ به این سوال، لازم است که ماده 867 قانون مدنی را بررسی کنیم. بر اساس این ماده، ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا می‌کند. بنابراین امکان تحقق ارث هم برای موت فرضی و هم برای موت حقیقی وجود دارد.
وضعیت موت حقیقی که مشخص بوده و به سبب آن که فردی فوت می‌کند، ارث تحقق می‌یابد. حال موضوع تحقق ارث برای موت فرضی نیز حائز اهمیت بوده که موت فرضی تحت شرایطی خاص نیز انجام می‌شود.
موت فرضی بر اساس حکم دادگاه صورت می‌گیرد و فردی که به اصطلاح حقوقی، غایب مفقودالاثر محسوب می‌شود، برای او در شرایطی خاص نیز حکم موت فرضی صادر می‌گردد.
شخصی که سال‌ها از او خبری نباشد و معلوم نشود که وی زنده است یا مرده، طبق قانون با ارائه درخواست ذی تفعان، دادگاه اقدام به صدور حکم موت فرضی می‌کند. حال با این شرایط که برای شخص، موت فرضی در نظر گرفته شده است، امکان تحقق ارث برای وی نیز وجود دارد.
حال که امکان صدور حکم موت فرضی برای غایب مفقودالاثر وجود دارد و طبق قانون نیز برای موت فرضی نیز تحقق ارث، امکان پذیر است، تقسیم اموال وی بر اساس مقرراتی که در ماده 872 قانون مدنی عنوان شده است، صورت می‌گیرد. طبق این ماده، اموال غایب مفقود الاثر، تقسیم نمی‌شود، مگر بعد از ثبوت فوت او یا انقضاء مدتی که عادتا چنین شخصی زنده نمی‌ماند.
در صورتی می‌توان اموال غایب مفقودالاثر را تقسیم نمود که در درجه اول، فوت وی اثبات شود. همچنین در وهله بعدی نیز بعد از گذشت مدت زمانی که قاعدتا می‌توان شخص غایب را مرده تصور نمود. در این دو حالت، امکان تقسیم اموال شخص غایب بین ورثه وجود دارد.
مشاوره حقوقی انحصار وراثت و ارث شامل چه موضوعاتی می‌شود؟
یکی از دعاوی حقوقی که به شکل کاملا تخصصی پیرامون آن ارائه مشاوره حقوقی انجام می‌شود، موضوعات ارث است.
با توجه به این که موضوع ارث، از جهات مختلف، اهمیت دارد، حتما پیش از آن که بخواهید برای انحصار وراثت، اقدامی را انجام دهید، از خدمات مشاوره حقوقی انحصار وراثت و ارث که توسط وکلا و موسسات معتبر حقوقی ارائه می‌شود، استفاده نمایید.
در مورد موضوع انحصار وراثت، مشاوره حقوقی در ارتباط با انجام مراحل انحصار وراثت و نحوه اخذ گواهی مربوطه نیز ارائه می‌گردد. همه افراد شاید با فرآیند انحصار وراثت آشنا نباشند و برای این که از بروز مشکلات احتمالی، جلوگیری شود، لازم است که از وکیل متخصص در دعاوی ارث، مشاوره حقوقی گرقته شود.
تمامی موضوعاتی که در مشاوره حقوقی انحصار وراثت و ارث، مطرح می‌شود، اختصاصا در خصوص این است که چگونه می‌توان اقدام به تقسیم سهم الارث نیز نمود. تحوه تقسیم ارث، نیاز به انجام محاسباتی دارد و همچنین باید مقررات مربوط به ارث نیز در آن عایت شود.
گفتنی است که با توجه به آن که ارث، حق هر یک از ورثه محسوب می‌شود، لازم است که هر مشکلی که مرتبط با موضوع ارث باشد را از طریق مشاوره حقوقی برطرف نمایید.
در صورتی که نحوه تقسیم بندی ارث، برخلاف موازین قانونی بوده است و یا این که متوفی، تقسیم بندی اموال خود را به صورت نابرابر بین فرزندان خود انجام داده باشد، رفع مشکلات حقوقی در این زمینه به واسطه دریافت مشاوره انجام می‌شود.
گاهی اوقات، فردی از اموال متوفی ارث میبرد اما سایر ورثه، توجهی به اسن موضوع نمی‌کنند و به نحوی نیز سهم الارث او را نیز مشخص نمی‌کنند. حال اگر این مسئله برای شما پیش آمده باشد، می‌توانید با دریافت مشاوره از وکیل و یا کارشناس حقوقی نیز رفع این مشکلات را جویا شوید.
در ادامه مطلب، ابتدا مراحلی که برای صدور گواهی انحصار وراثت که لازم است انجام شود، مورد بررسی قرارگرفته و سپس سایر موضوعاتی که مرتبط با ارث بوده و عمدتا برای آن‌ها مشاوره اخذ می‌شود، پرداخته می‌گردد.
مشاوره حقوقی مراحل انحصار وراثت
مراحل انحصار وراثت، مانند بسیاری از موضوعات مرتبط با ارث، به دفعات زیاد برای آن مشاوره حقوقی آنلاین و حضوری اخذ شده است و این مسئله نشان از اهمیت بالای انحصار وراثت است.
در جلسه مشاوره، به طور کامل نحوه انجام مراحل انحصار وراثت، گفته می‌شود اما در این بخش به طور کلی، فرآیند انحصار وراثت را بررسی می‌کنیم.
مراحل زیر برای انحصار وراثت، لازم است که انجام شود:
- دریافت گواهی فوت
- تهیه استشادیه انحصار وراثت
- تهیه لیست کلیه دارایی متوفی
- تعیین ورثه احتمالی
- ارائه دادخواست انحصار وراثت به دادگاه
تا قبل از آن که گواهی انحصار وراثت از طرف دادگاه صادر شود، لازم است که متقاضیان مراحلی را طی کنند. موارد مزبور لازم است که برای صادر شدن گواهی انحصار وراثت انجام شود. برای تمامی مراحل یا هر کدام از مراحل انحصار وراثت، امکان ارائه مشاوره حقوقی انحصار وراثت و ارث وجود دارد.
مشاوره دریافت گواهی فوت برای انحصار وراثت
اولین قدم برای انحصار وراثت، اخذ گواهی فوت است. در این صورت فردی که فوت می‌کند، لازم است که ورثه او برای انجام گواهی انحصار وراثت نیز اقدامات لازم را انجام دهند.
بنابراین با فرا رسیدن فوت هر شخصی، ورثه بایستی برای انجام روال قانونی مراحل بعد از فوت شخص از قبیل ابطال مدارک متوفی و صدور گواهی فوت به اداره ثبت احوال مراجعه کنند.
گفتنی است که صدور گواهی فوت تنها برای انحصار وراثت، کارایی نداشته و برای سایر موضوعات دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابراین ضروری است که با فوت شخص، مراتب آن به اطلاع ماموران اداره ثبت رسیده و به تبع آن نیز گواهی فوت نیز دریافت شود. در واقع یکی از مدارک اصلی برای تشکیل پرونده جهت انحصار وراثت، گواهی فوت است.
مشاوره تهیه استشهادیه انحصار وراثت
گام بعدی در انحصار وراثت، تهیه استشهادیه می‌باشد. استشهادیه دارای فرم مخصوصی است که بهتر است تا ورثه با مراجعه به شورای حل اختلاف، اقدام به دریافت فرم مربوطه کنند. در فرم استشهادیه، مشخصات کلیه ورثه ذکر می‌شود.
حال باید یکی از ورثه به همراه دو نفر شاهد به دفاتر اسناد رسمی به منظور تنظیم استشهادیه مراجعه کنند. هدف از مراجعه به دفاتر اسناد رسمی، رسمیت بخشیدن به فرم استشهادیه است.
دو تفری که به عنوان شاهد معرفی می‌شوند، بایستی شناخت کلی از ورثه داشته باشند و این موضوع را تایید کنند که ورثه نام برده شده در فرم استشهادیه، افرادی هستند که قانونا ورثه متوفی بوده و از اموال و دارایی او ارث می‌برند.
تهیه استشهادیه در مراحل بعدی انحصار وراثت در شورای حل اختلاف، لازم است که انجام شود. بنابراین تهیه استشهادیه انحصار وراثت به منظور تایید وراث انجام می‌شود که این تایید ازطرف شهود صورت می‌گیرد.
مشاوره تهیه لیست اموال متوفی جهت انحصار وراثت
بعد از انجام مراحل مزبور، جهت انحصار وراثت، لازم است که لیستی از کلیه اموال و دارایی متوفی تهیه شود. هدف از تهیه این لیست، تعیین میزان مالیات تعلق گرفته به ارث است.
به همین منظور، ورثه باید ابتدا لیست کاملی از اموال متوفی را تهیه کنند و سپس برای تعیین مالیات بر اموال، به اداره مالیات نیز مراجعه نمایند.
با ارائه لیست مربوطه به اداره مالیات، میزان مالیات تعلق گرفته به اموال وی تعیین شده و در این صورت گواهی و یا رسیدی به متقاضی داده می‌شود که جهت انجام فرآیندی بعدی انحصار وراثت، باید به مرجع رسیدگی کننده، ارائه گردد.
مشاوره ارائه دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت
حال با انجام کلی فرآیند و مراحل ذکر شده، بایستی دادخواستی پیرامون صدور گواهی انحصار وراثت تقدیم دادگاه شود. البته پیش از صدور گواهی، باید آگهی که تحت عنوان آگهی حصر وراثت نیز شناخته می‌شود، منتشر شود تا اگر فردی به عنوان ورثه متوفی نیز باشد، معرفی گردد.
گاهی اوقات ممکن است که ورثه دیگری نیز وجود داشته باشند که سایر وراث از وجود آن اطلاعی نداشته باشند.
صدور آگاهی مزبور منجر به این خواهد شد که ورثه جدید در صورت وجود داشتن تعیین شود. حال بعد از گذشت یک ماه از تاریخ صدور آگهی، در نهایت گواهی انحصار وراثت صادر می‌شود.
از زمانی که رسیدگی به درخواست انحصار وراثت و صدور گواهی مربوطه انجام می‌شود، باید یک سری مراحل و فرآیند مشخصی پیش از آن انجام شود تا مرجع رسیدگی کننده، مقدمات شروع به رسیدگی درخواست گواهی انحصار وراثت را انجام دهد.
مشاوره حقوقی سهم زن از ارث شوهر
رابطه توارث به طور کلی از طریق روابط نسبی و سببی صورت می‌گیرد. به موجب قانون، از جمله اشخاصی که به موجب رابطه سببی ارث می‌برند، هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری نیز زنده باشد.
البته رابطه توارث بین زوجین تنها در عقد دائم وجود دارد و در عقد موقت، زن و شوهر از هم ارث نخواهند برد. گفتنی است که در صورت شرط شدن رابطه توارث در صیغه نامه (عقد موقت)، چنین شریطی باطل است و مبنای قانونی ندارد.
در ارتباط با ارث بردن زن و شوهر در عقد دائم باید گفته شود که رابطه توارث می‌تواند بعد از فوت و یا طلاق صورت گیرد. البته به جز یک سری شرایط، در بقیه حالات، امکان ارث بردی زوجین پس از وقوع طلاق، وجود ندارد.
طبق ماده 943 قانون مدنی، در صورتی که مرد اقدام به طلاق دادن همسر خود نماید و این طلاق از نوع رجعی باشد، اگر زن یا مرد در طول دوران عده، فوت کنند، دیگری از آن ارث میبرد.
میزان سهم الارث زن از اموال شوهر، بستگی به وجود فرزند و یا عدم فرزند دارد. طبق قانون، اگر شوهر دارای فرزند یا فرزندانی باشد، سهم زوجه از ارث شوهر به میزان یک هشتم از اموال وی است.
در واقع یک هشتم از عین مال منقول و یک هشتم از قیمت مال غیر منقول به عنوان سهم الارث زوجه از دارایی شوهر در نظر گرفته می‌شود. در صورت نداشتن فرزند نیز، یک چهارم از اموال شوهر به زوجه می‌رسد.
مشاوره حقوقی سهم مرد از ارث زن
در عقد دائم، مرد نیز در شرایطی از اموال و دارایی همسر خود ارث میبرد. رابطه توارث در عقد نکاح دائم، نوعی رابطه دو طرفه است. بنابراین تنها زوجه از اموال زوج ارث نمی‌برد و شوهر نیز قانونا از دارایی زن، سهم الارث دارد. میزان سهم ارث شوهر از دارایی زن، بسته به داشتن فرزند و یا نداشتن آن است.
در صورتی که زوجه فرزند داشته باشد، یک چهارم از ترکه او به عنوان ارث به مرد می‌رسد. در واقع داشتن فرزند، باعث می‌شود تا یک چهارم از کل دارایی زوجه، سهم الارثی برای زوج باشد. حال شرایط تقسیم ارث در صورت عدم فرزند نیز متفاوت است.
حال اگر زوجه فرزندی نداشته باشد، میزان سهم الارث تعلق یافته به شوهر برابر با نصف ترکه زوجه است. در این صورت با فوت زوجه و نبود فرزند، نصف اموال زن به مرد تعلق پیدا می‌کند. اما عکس این موضوع با این شرایط در قانون، یک چهارم از ترکه شوهر است.
بنابراین می‌توان گفت که بین میزان سهم الارث زن و مرد در قانون و شرع تفاوت وجود دارد. مرد طبیعتا از زن سهم الارث بیشتری دارد و این مسئله‌ای که همواره مورد انتقاد حقوقدانان قرار گرفته که چرا باید زن در مورد موضوع ارث سهم کمتری از مرد داشته باشد.
دریافت مشاوره حقوقی در مورد دعاوی ارث
موضوع ارث همواره به عنوان یکی از چالش‌های اصلی افراد بوده است و چه بسا پیرامون این موضوع ورثه با یکدیگر دچار اختلاف شوند. راهکار مناسب برای حل مسائل و مشکلات پیش آمده در ارتباط با ارث، دریافت مشاوره حقوقی انحصار وراثت و ارث است.
در مورد این موضوع که لازم است برای دعاوی ارث، مشاوره حقوقی گرفته شود یا خیر، در وهله اول بسته به نظر شما دارد که قصد دارید مشکلات حقوقی خود را از طریق قانونی و به راحتی برطرف کنید یا تمایل دارید به صورت روش مسالمت آمیز برای رفع مشکلات مرتبط با ارث، مشورت بگیرید.
در واقع اگر در صدد آن هستید که بتوانید فرآیند انحصار وراثت را به بهترین وجه ممکن انجام داده و در نهایت بدون دردسر خاصی، بتوانید برای تقسیم ارث اقدام کنید، استفاده از خدمات مشاوره حقوقی سامانه مشاوره حقوقی 24 پیشنهاد می‌شود.
برخلاف تصورات بسیاری از افراد که حل مشکلات حقوقی را صرفا از طریق وکیل دادگستری بیان می‌کنند، امکان رسیدگی و حل و فصل نمودن مسائل حقوقی با بهره‌مندی از مشاوره حقوقی وجود دارد. چه بسیار پرونده‌های قضایی که موکلین صرفا با استفاده از مشاوره حقوقی توانستند آن‌ها را برطرف نموده و به موارد دلخواه خود برسند.
جهت دریافت مشاوره حقوقی انحصار وراثت و ارث که به روش مشاوره حقوقی تلفنی، آنلاین و حضوری ارائه می‌شود، می‌توانید با کارشناسان حقوقی ما در تماس باشید.
